Een moeder vertelde me dat haar zoon blijft zitten in 4 Havo. Nu moet hij een motivatiebrief schrijven met onder andere de vraag ‘waarom wil je 4 havo opnieuw doen?’ Het is een soort leerovereenkomst zei ze. Ze vroeg of ik denk dat dit gaat helpen.Â
Mijn antwoord was ongeveer dit:
Allereerst lijkt me de vraag in de motivatiebrief niet handig gesteld: je zoon wÃl waarschijnlijk helemaal niet 4 HAVO opnieuw doen… Maar goed, het kan natuurlijk nooit kwaad om je zoon over zoiets na te laten denken en e.e.a. daarover op papier te laten zetten. Er zijn m.i. echter wel een aantal voorwaarden die maken of zo’n opdracht gaat werken en helpen.
Wanneer je een motivatiebrief moet schrijven, heel snel na het slechte nieuws dat je bent blijven zitten, dan zit je nog midden in je emotie. Je zoon zal boos en/of teleurgesteld zijn, wat niet meer dan logisch is. Op dat moment is hij nog niet in staat rationeel na te denken over zijn motivatie voor volgend jaar lijkt mij. Beter zou zijn daar dus even mee te wachten.
Verder is het volgens mij niet meer dan logisch dat er voorafgaand aan de leerovereenkomst/motivatiebrief een gesprek is met bijvoorbeeld de mentor. Het gaat er bij motivatie voor een heel groot deel om dat je gezien en gehoord wordt en in je eentje een motivatiebrief schrijven helpt daarbij niet. Na een gesprek zou je dat wat besproken is, vast kunnen leggen als een soort stok achter de deur of een reminder voor vervolggesprekken.
Naast dat motivatie bepaald wordt door verbinding met anderen, wordt motivatie bepaald door autonomie. Wanneer er dwang achter een opdracht zit (gecontroleerde motivatie of ‘moetivatie’) zal een kind veel minder geneigd zijn de opdracht te volbrengen. In dit geval dus hard en gemotiveerd werken voor de tweede keer in 4 HAVO. Ook dit aspect van motivatie (de autonomie) kun je prima ‘tackelen’ met een gesprek waarin de mentor vraagt aan het kind hoe hij e.e.a. aan wil gaan pakken volgend jaar en hoe jij als mentor hem daarbij kunt helpen.
Kortom: De leerovereenkomst/motivatiebrief die je zoon moest schrijven lijkt me op dÃt moment weinig zinvol…