Geld voor een rapport

Wat zeg of doe je als je kind thuiskomt met het rapport? Is belonen, bijvoorbeeld in de vorm van geld een goed idee? Het antwoord is: Nee!

Geld voor een rapport slecht voor de relatie en motivatie

In De Correspondent stond een heel goed artikel over wat wat belonen doet met de relatie en motivatie. Belonen is slecht voor de motivatie (en straffen trouwens ook) en het verstoort de relatie die je hebt met elkaar. Johannes Visser schrijft in het stukje: ‘Beloningen veranderen de relatie tussen mensen door iets tussen hen in te plaatsen. Ieder cijfer, iedere sticker, ieder digitaal bloemetje dat een leerling krijgt, maakt van een in beginsel gelijkwaardige relatie een machtsrelatie.’ Dit geldt niet alleen voor de relatie tussen docenten en leerlingen maar ook tussen ouders en hun kind(eren).

Johannes Visser schrijft ook: ‘Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat kinderen die beloond worden om iets te doen, op termijn minder gemotiveerd zijn om datgene te doen dan kinderen die voor dezelfde taak geen beloning krijgen.  Want de boodschap is: het gaat om de beloning, en wat je moet doen om die beloning te krijgen is in zichzelf niet belangrijk genoeg – dan zou er immers geen beloning tegenover hoeven staan.’ 

Wanneer een kind iets doet (bijv. een goed rapport hebben) omdat het dat wil en niet omdat er een straf of beloning tegenover staat heet dat intrinsieke motivatie. Onderzoek heeft aangetoond dat intrinsieke motivatie leidt tot betere prestaties en meer leren. Journal of Personality and Social Psychology

Geen geld voor een rapport, maar wat dan?

Als het geen goed idee is om geld te geven voor een rapport, hoe kun je dan het beste reageren wanneer je kind thuis komt met het rapport?

Het allerbelangrijkste is om te vragen en te luisteren, zonder oordeel. Dus bijvoorbeeld:
“Wat vind je er zelf van?”
“Ben je tevreden?”
“Wat had je liever anders gezien?”
“Was dit wat je verwacht had?”

Wat doe je bij een slecht rapport?

En als de resultaten tegenvallen dan?
Oók luisteren, zonder oordeel (hoe moeilijk dat soms ook is).
Niet bagataliseren, zeggen dat het wel meevalt of ‘volgende keer beter’.

Bedenk hoe jij getroost wilt worden door een collega of goede vriend wanneer iets totaal niet gelukt is. Kans is groot dat jij ook gewoon een luisterend oor en medeleven wilt en geen goed bedoeld advies van de ander. Mag je er dan niks van vinden als de resultaten slecht zijn? Tuurlijk wel. Maar probeer eens alleen je mening geven als je kind daarom vraagt. Super moeilijk, maar het proberen waard. 

Eigenlijk is een compliment ook een beloning… Natuurlijk is het prima als je een compliment wilt geven, maar doe dat dan over de inzet (bijvoorbeeld het harde werken of doorzetten toen het lastig werd) en niet over het talent (“daar ben je ook heel goed in”) of over het resultaat (de cijfers op het rapport). Zo’n compliment kun je namelijk ook geven als je kind heel hard heeft gewerkt en de resultaten toch niet zo goed zijn! 

Mijn moeder vond altijd het stukje tekst op het rapport belangrijker dan de cijfers en dat heb ik van haar overgenomen. Ook dát kun je met je kind bespreken. Jammer genoeg staat dat vaak alleen op het rapport van de basisschool en niet meer op het rapport van de middelbare school, maar dat is iets voor een andere keer.

Wil je meer weten over wat werkt en wat niet werkt voor de motivatie van je kind, kijk dan eens bij de Oudercursus Huiswerkbegeleiding & Motivatie die ik een paar keer per jaar geef.